Το σύνδρομο του ''άρρωστου κτιρίου''

Οι εργαζόμενοι μεγάλης ιδιωτικής εταιρείας γνώριζαν τα προβλήματα του κτιρίου στο οποίο προσέρχονταν καθημερινά για να εργαστούν. Η συχνότητα μάλιστα με την οποία επισκέπτονταν το κτίριο οι διάφοροι τεχνικοί γινόταν αφορμή να διακωμωδήσουν την κατάσταση. Οταν όμως άρχισαν να νιώθουν και οι ίδιοι οι ένοικοι κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα, τότε το ζήτημα τοποθετήθηκε σε άλλη διάσταση. Οι αρμόδιοι παρατήρησαν αίφνης ότι τον τελευταίο καιρό είχαν αυξηθεί σημαντικά οι χορηγούμενες άδειες ασθενείας καθώς και τα αιτήματα των εργαζομένων για μετακινήσεις σε άλλες θέσεις εντός του κτιρίου. Κάποιοι συσχέτισαν την «παθολογία» του κτιρίου και των ενοίκων με τους μειωμένους δείκτες παραγωγικότητας, ενώ σχεδόν όλοι συμφώνησαν ότι η «κατάσταση» του κτιρίου ήταν πλέον σοβαρή. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αποταθούν σε κάποιο ειδικό γραφείο προκειμένου να προβούν σε κάποιες διορθωτικές επεμβάσεις στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις. Εκεί άκουσαν και τη διάγνωση: το κτίριο ήταν «άρρωστο» και απαιτούσε πολυέξοδη και πολύπλοκη «θεραπεία».

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, το 30% των νέων ή επισκευαζόμενων κτιρίων παρουσιάζουν προβλήματα «εσωτερικής ρύπανσης». Ο ανεπαρκής ή ακατάλληλος αερισμός, καθώς και οι χημικοί, βιολογικοί και φυσικοί ρύποι που προέρχονται από διάφορες πηγές (π.χ. φωτοαντιγραφικά μηχανήματα, προϊόντα καθαρισμού, καπνός από τσιγάρα κτλ.) μπορεί να δημιουργήσουν ένα ιδιαίτερα βλαβερό για τους ένοικους περιβάλλον. Συμπτώματα όπως πονοκέφαλος, δύσπνοια, ίλιγγος, εξάντληση, λήθαργος, δακρύρροια, αδυναμία συγκέντρωσης σχετίζονται άμεσα με την παραμονή σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Οι ειδικοί ονομάζουν την εκδήλωση τέτοιων συμπτωμάτων, τα οποία αφορούν κυρίως τους εργαζομένους σε γραφεία, «σύνδρομο άρρωστου κτιρίου». Δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι σήμερα περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας στον χώρο εργασίας, το ζήτημα συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επιστημόνων.

* Η δράση του αμίαντου

«Μπορεί οι ανησυχίες όλων να επικεντρώνονται στη μόλυνση της ατμόσφαιρας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όταν βρισκόμαστε μέσα σε ένα κτίριο η ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε είναι απαραίτητα καλύτερη. Η επιβάρυνση του εσωτερικού αέρα των κτιρίων αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία» επισημαίνει ο κ. Μάνθος Σανταμούρης, αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σε ένα τυπικό κτίριο γραφείων ενδέχεται να βρίσκονται περισσότερες από 300 διαφορετικές ρυπογόνες ουσίες. Αυτό που καθορίζει όμως την ποιότητα της ατμόσφαιρας είναι η συγκέντρωσή τους στον χώρο. «Τα υλικά δόμησης ενός κτιρίου μπορεί να αποτελούν σημαντικές εστίες ρύπανσης διότι περιέχουν μεγάλες ποσότητες πτητικών χημικών ουσιών, οι οποίες εξαερώνονται με τη θερμοκρασία των εσωτερικών χώρων» αναφέρει ο κ. Σανταμούρης. Σχετικές έρευνες έδειξαν ότι οι ουσίες αυτές προκαλούν προβλήματα στα μάτια και στο αναπνευστικό σύστημα. Η φορμαλδεΰδη είναι επίσης μια χημική ουσία στην οποία εκτίθενται υπερβολικά οι ένοικοι των σύγχρονων κτιρίων. Εκπέμπεται κυρίως από τα προϊόντα πεπιεσμένου ξύλου (κοντραπλακέ, νοβοπάν) και τα μονωτικά υλικά (υαλοβάμβακας) και οι συνέπειές της κάθε άλλο παρά αμελητέες είναι για την υγεία (ναυτία, ίλιγγος, σωματική κόπωση, ενοχλήσεις στο αναπνευστικό σύστημα).

Σημαντικά «ενοχοποιείται» επίσης για διάφορες ασθένειες ­ ακόμη και για καρκίνο ­ ο αμίαντος, που χρησιμοποιήθηκε ευρέως τις προηγούμενες δεκαετίες σε δομικά υλικά (τσιμέντο), υλικά ηχομόνωσης, πυροπροστασίας καθώς και σε μηχανολογικές εγκαταστάσεις. Η χρήση του απαγορεύτηκε μεν τη δεκαετία του '70, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο αμίαντος έκτοτε εξαφανίστηκε από τα κτίρια ­ εκτός αν έγινε ανακαίνιση και αφαίρεση των υλικών με αμίαντο. Στις περισσότερες περιπτώσεις όχι μόνο παραμένει σε πολλά κτίρια αλλά και «απελευθερώνεται» στον χώρο λόγω της παλαίωσης των υλικών επιδεινώνοντας την κατάσταση του κτιρίου. Ενδεικτική του μεγέθους του προβλήματος θεωρείται η απόφαση που ελήφθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εγκατάλειψη του κτιρίου Berlemont στις Βρυξέλλες, όπου διατηρούσε την έδρα της, πριν από μερικά χρόνια. Το κτίριο εκρίθη ακατάλληλο διότι η εκτεταμένη χρήση αμίαντου προκάλεσε σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων.

Η κυριότερη αιτία για την εμφάνιση του συνδρόμου του άρρωστου κτιρίου είναι ωστόσο ο ανεπαρκής ή ο ακατάλληλος αερισμός. Μελέτες που έγιναν στις ΗΠΑ από το Εθνικό Ινστιτούτο Ασφάλειας Εργασίας και Υγείας κατέδειξαν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα «άρρωστα» κτίρια σχετίζονται άμεσα με την κυκλοφορία τού αέρα στον χώρο. «Ανάλογα με τη χρήση και τη διαμόρφωση του χώρου, τον αριθμό και τη δραστηριότητα των ατόμων, τη διείσδυση του αέρα απαιτείται διαφορετική ποσότητα αέρα. Αρα ο μηχανικός ή φυσικός αερισμός του κτιρίου πρέπει να εξασφαλίζει συνθήκες κατάλληλες όσον αφορά τη θερμοκρασία και την υγρασία και να διατηρεί τις συγκεντρώσεις των εσωτερικών ρύπων σε αποδεκτά επίπεδα. Αν γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά παραγωγής κάθε ρύπου, τότε μπορούμε να υπολογίσουμε την απαιτούμενη ποσότητα αέρα» προσθέτει ο κ. Σανταμούρης.

* Οι πηγές των βακτηριδίων

Ιδιαίτερα προβλήματα δημιουργεί στην ποιότητα του εσωτερικού αέρα ο κλιματισμός. Τα φίλτρα των συστημάτων κλιματισμού μπορεί να γίνουν πηγές βακτηριδίων. Το πιο γνωστό ονομάζεται Legionella pneumophila ­ έδωσε μάλιστα το όνομά του και στην ασθένεια που προκαλεί ­ και εντοπίζεται στα συστήματα κλιματισμού ή ύδρευσης ενός χώρου καθώς και σε συσκευές ύγρανσης. Η νόσος των λεγεωναρίων μεταδίδεται εύκολα με σταγονίδια και σωματίδια και τα συμπτώματά της ποικίλλουν ­ από απλό κρυολόγημα ως και αναπνευστική ανεπάρκεια.

Ο έλεγχος ενός νέου κτιρίου προτού φιλοξενήσει τους ενοίκους του μπορεί να εντοπίσει σημαντικά προβλήματα ως προς τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις και να προλάβει την εκδήλωση πιθανής «ασθένειας» του κτιρίου. Οσον αφορά τα παλαιά κτίρια, η πλέον ενδεδειγμένη «θεραπεία» είναι η απομάκρυνση των πηγών ρύπανσης από τον χώρο. «Η θέρμανση, η ψύξη και ο φωτισμός είναι οι βασικές παράμετροι οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό ενός κτιρίου ή τη διορθωτική παρέμβαση σε αυτό προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα υγιές περιβάλλον» αναφέρει ο αρχιτέκτονας κ. Ν. Βρατσάνος. Η ανακύκλωση του αέρα με μηχανικούς ανεμιστήρες, μέθοδοι φυσικού φωτισμού και σκίασης, ο φυσικός «κλιματισμός» με ανεμιστήρες οροφής και φυτά, η χρήση υλικών φιλικών προς τον χρήστη του κτιρίου είναι οι βιοκλιματικές λύσεις για τη βελτίωση του εσωτερικού χώρου ενός κτιρίου.

ΕΡΕΥΝΑ Πάσχουν 9 στους 10 εργαζομένους

Οπως καταδεικνύει μελέτη η οποία πραγματοποιήθηκε από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε κτίρια (γραφεία, δημαρχεία, νοσοκομεία) της Αθήνας, οι εννέα στους δέκα εργαζομένους έχουν ταλαιπωρηθεί τουλάχιστον μία φορά από το «σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου». Στην έρευνα, η οποία έγινε σε 50 συνολικά κτίρια, συμμετείχαν 913 εργαζόμενοι, οι οποίοι βρίσκονταν στη θέση εργασίας τους για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους. Τα συμπτώματα, που συγκεντρώνουν τα υψηλότερα ποσοστά, στην πλειοψηφία των ερωτηθέντων είναι πονοκέφαλος (ποσοστό 62,5%), ερεθισμοί στα μάτια (58,3%) και δυσκολία συγκέντρωσης (33%). Αλλα συμπτώματα, που θεωρούν ότι σχετίζονται άμεσα με το εργασιακό τους περιβάλλον και το κτίριο, είναι επίσης ασυνήθιστη σωματική κόπωση (31,4%), υπνηλία (31,4%), ζάλη (28,5%), δύσπνοια (18,3%). Το ποσοστό των εργαζομένων που δηλώνει ένα τουλάχιστον σύμπτωμα ανέρχεται σε 89,5% στα κλιματιζόμενα κτίρια και 87,8% στα φυσικά αεριζόμενα κτίρια. Ενδιαφέροντα στοιχεία κατέγραψε επίσης η ερευνητική ομάδα αναφορικά με την ποιότητα του αέρα στο εσωτερικό των κτιρίων. Στα μισά από τα (21) φυσικά αεριζόμενα κτίρια η κατάσταση χαρακτηρίζεται «μη ικανοποιητική». Στα κλιματιζόμενα κτίρια δε η κατάσταση επιτείνεται καθώς η ποιότητα του αέρα κρίνεται «ικανοποιητική» μόνο στο 30% των κτιρίων. Το ποσοστό των καπνιστών στους χώρους αυτούς επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της εσωτερικής ατμόσφαιρας. Οι μισοί (ποσοστό 48%) από τους εργαζομένους δήλωσαν ότι καπνίζουν στον χώρο εργασίας χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς.

Κάθε έμψυχος οργανισμός ενδέχεται να νοσήσει κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του. Συμβαίνει, άραγε, το ίδιο και με τις άψυχες κατασκευές πολυώροφων κτιρίων; «Αρρωσταίνουν» τα κτίρια μαζί με τους ενοίκους που τα κατοικούν για μεγαλύτερο ή μικρότερο χρονικό διάστημα;

Το 80-90% χρόνου της ζωής μας, τον περνάμε σε εσωτερικούς χώρους. Τα κτίρια «ζουν» και αυτό χάρη σε εμάς που τα κατοικούμε και τα χρησιμοποιούμε καθημερινά. Όπως και όλους τους ζωντανούς οργανισμούς πρέπει να τα «φροντίζουμε», ήδη, από το κατασκευαστικό τους στάδιο, αλλά και να προσέχουμε να τα διατηρούμε «υγιή». Και αυτό για το δικό μας καλό!

Τι ονομάζουμε ''Άρρωστο Κτίριο''

Άρρωστα κτίρια χαρακτηρίζονται τα κτίσματα που δεν προορίζονται για οποιαδήποτε βιομηχανική χρήση , αλλά για να στεγάσουν υπηρεσίες ή κατοικίες και τα οποία παρουσιάζουν προβλήματα «εσωτερικής ρύπανσης», δηλαδή διαθέτουν κακής ποιότητας εσωτερικό αέρα. Κακός φυσικός φωτισμός, ανεπαρκής αερισμός και τεχνητή θέρμανση με παγωμένους τοίχους το χειμώνα και πυρακτωμένους το καλοκαίρι είναι μερικά από τα γνωρίσματα των άρρωστων κτιρίων. Σε τέτοιου είδους συνθήκες τα άτομα κατοικούν ή εργάζονται σε ένα νοσογόνο και νοσηρό περιβάλλον με άμεσο αντίκτυπο στην υγεία τους. Έτσι, φτάνουμε στην κατάσταση που περιγράφεται με τον όρο «σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου».

Σύνδρομο του Άρρωστου Κτιρίου

Ο όρος «σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου» χρησιμοποιείται για να εκφράσει την κακή κατάσταση της υγείας τουλάχιστον του 50% των ενοίκων, η οποία χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα ενοχλήματα που αποδίδονται αποκλειστικά και μόνο στην εσωτερική ρύπανση του αέρα. Ποια είναι, όμως, τα συνηθέστερα συμπτώματα που εμφανίζουν τα άτομα που δραστηριοποιούνται σε ένα τέτοιο χώρο;

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα που παρουσιάζει η πλειονότητα των ανθρώπων μέσα σε ένα «ασθενές» κτίριο, είναι κυρίως δύσπνοια, φτέρνισμα, ξηρός βήχας, πονόλαιμος, βράχνιασμα και ρινόρροια. Συχνά, παρατηρείται έντονη δακρύρροια στα μάτια, δερματολογικές διαταραχές με τη μορφή εξανθημάτων, πονοκέφαλοι, ζαλάδες, ναυτία, πνευματική και σωματική κόπωση, σύγχυση, λήθαργος ακόμη, και διάφορες πεπτικές διαταραχές. Αυτά είναι κάποια από τα πρώτα σημάδια που θα πρέπει να υποψιάσουν κάποιον ότι ζει ή εργάζεται σε ένα ακατάλληλο κτίριο. Με την πάροδο του χρόνου τα συμπτώματα συσσωρεύονται, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε λοιμώξεις μεγάλης ή μικρής διάρκειας.

Λοιμώξεις

Η μακρόχρονη παραμονή σε χώρους άρρωστων κτιρίων με κακής ποιότητας εσωτερικού φυσικού ή τεχνητού αερισμού, μπορεί να προκαλέσει πολλαπλές λοιμώξεις στον ανθρώπινο οργανισμό.

Η πρώτη και πιο συχνή ομάδα λοιμώξεων είναι αυτές που σχετίζονται με το αναπνευστικό σύστημα εξαιτίας της κακής κυκλοφορίας του οξυγόνου στον οργανισμό. Τέτοιες ασθένειες είναι οι ρινίτιδες, αλλεργικές ή μη, ιγμορίτιδες, πνευμονίες ακόμα, και ωτίτιδες. Συχνά, είναι και τα καρδιαγγειακά προβλήματα και οι δηλητηριάσεις εξαιτίας της παθογένειας της εσωτερικής ατμόσφαιρας σε ένα κτίριο. Σε πολλές περιπτώσεις, εμφανίζονται αρκετές μορφές δερματοπαθειών, όπως, δερματίτιδες, με τη μορφή εκζεμάτων και επιπεφυκίτιδες στα μάτια. Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν είναι λίγα τα περιστατικά, που έδειξαν ότι άνθρωποι νόσησαν με παθήσεις του πεπτικού και κεντρικού νευρικού συστήματος καθώς, και παθήσεις που επηρέασαν την ομαλή λειτουργία του ήπατος (συκώτι) και των νεφρών. Σε ορισμένες λίγες περιπτώσεις, άτομα ενδέχεται να παρουσιάσουν , ακόμη, και νεοπλασίες, ανάπτυξη δηλαδή ορισμένων μορφών καρκίνου.

Φαντάζει περίεργο το γεγονός ότι ένα «άρρωστο» κτίριο μπορεί να φτάσει να γίνει η αιτία τόσο σοβαρών προβλημάτων υγείας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Όλη, όμως, η αλήθεια κρύβεται μέσα σε ένα αριθμητικό στοιχείο που θέλει δύο χιλιάδες εργαζόμενους περίπου, στην Ελλάδα μόνο, να νοσούν κάθε χρόνο από μία μορφή καρκίνου που συνδέεται με το χώρο εργασίας τους. Πού οφείλεται, όμως, η εσωτερική ρύπανση ενός άρρωστου κτιρίου;

Φυσικοί παράγοντες

Ραδόνιο

Το ραδόνιο είναι ένα ραδιενεργό ευγενές αέριο που απελευθερώνει κατά τη διαδικασία της φυσικής διάσπασής των στοιχείων του φθόριο και ουράνιο, τα οποία υπάρχουν σε ποικίλες ποσότητες στα πετρώματα και το έδαφος. Άοσμο, αθέατο και χωρίς γεύση, καθώς είναι, δεν μπορεί να ανιχνευθεί από τις ανθρώπινες αισθήσεις. Διασπάται σε ραδιενεργά στοιχεία, τα οποία εκπέμπουν σωματίδια και βλάπτουν εξαιρετικά τους ιστούς των πνευμόνων. Αυτά τα εκπεμπόμενα σωματίδια ενέχονται για την πρόκληση καρκίνου των πνευμόνων στον άνθρωπο.

Στο περιβάλλον του αέρα των εσωτερικών χώρων, το ραδόνιο συσσωρεύεται σε σημαντικά επίπεδα. Η σύνθεση του εδάφους κάτω και γύρω από ένα σπίτι επηρεάζει τα επίπεδα του ραδονίου και την ευκολία με την οποία μεταναστεύει προς το εσωτερικό του σπιτιού. Η είσοδος του ραδονίου μέσα στο σπίτι από το έδαφος μπορεί να γίνει μέσω ρωγμών στα δάπεδα και στα στοιχεία από σκυρόδεμα, μέσω των σωλήνων αποχέτευσης των δαπέδων, των κατασκευαστικών αρμών και μικροσκοπικών ρωγμών ή πόρων στους τοίχους. Τα επίπεδα του ραδονίου είναι γενικά υψηλότερα στις βάσεις των σπιτιών και στα δωμάτια των ισογείων, τα οποία έρχονται σε επαφή με το έδαφος.

Το πραγματικό πρόβλημα δημιουργείται, όταν ο μολυσμένος αέρας με ραδόνιο εισπνέεται. Η ραδιενεργός διάσπαση του ραδονίου εκλύει σωματίδια, τα οποία είναι ιδιαιτέρως επιβλαβή για τους βιολογικούς ιστούς.Το ραδόνιο θεωρείται υπεύθυνο για χιλιάδες θανάτους από καρκίνο ετησίως στις ΗΠΑ. Έτσι, όλα τα σπίτια κάτω από τον τρίτο όροφο πρέπει να ελέγχονται. Κατά την αγορά ή πώληση ενός κτιρίου είναι απολύτως αναγκαίο να προηγείται το τεστ ραδονίου από έναν εκπαιδευμένο, εξειδικευμένο και εξουσιοδοτημένο από την πολιτεία εργολήπτη.

Χημικοί παράγοντες

Σημαντικό ρόλο στην «παθογένεια» ενός κτιρίου παίζουν και χημικοί παράγοντες οι οποίοι είτε εισέρχονται από τον εξωτερικό αέρα είτε παράγονται στους εσωτερικούς χώρους των κτισμάτων.

Διοξείδιο του άνθρακα

Η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα σχετίζεται άμεσα με τις καύσεις που εκτελούνται , την εκπνοή των ατόμων και τον ανεπαρκή εξαερισμό σε ένα χώρο. Σε χαμηλές συγκεντρώσεις δεν θεωρείται τοξικό αέριο (1800 mg/m3 CO2, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας), αλλά σε υψηλότερες μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην αναπνοή, ζαλάδα, ναυτία και έντονο αίσθημα κόπωσης.

Μονοξείδιο του άνθρακα

Είναι στοιχείο που παράγεται από την ατελή καύση. Ένα μέρος της παραγόμενης ποσότητάς του προέρχεται από τον εξωτερικό αέρα, που μπαίνει μέσα στα κτίρια, αφού μία πολύ σημαντική πηγή μονοξειδίου του άνθρακα είναι η εκπομπή του από τα καύσιμα των αυτοκινήτων. Επιπλέον, στους εσωτερικούς χώρους το στοιχείο αυτό απελευθερώνεται έντονα από τον καπνό του τσιγάρου καθώς επίσης, και από κουζίνες που λειτουργούν με φυσικό αέριο.

Κατά την είσοδό του στον οργανισμό ενώνεται με την αιμοσφαιρίνη και εμποδίζει την κατανομή οξυγόνου στα κύτταρα. Αποτέλεσμα είναι να προκαλεί αίσθημα κούρασης στους υγιείς ανθρώπους και πιθανό πόνο στο στήθος σε άτομα με καρδιακά προβλήματα. Πιθανά άλλα συμπτώματα είναι σύγχυση στην όραση και τον προσανατολισμό, έντονος πονοκέφαλος και ναυτία.

Όζον

Το όζον είναι ένα στοιχείο που εκπέμπεται από τη συχνή χρήση λαμπτήρων UV(UltraViolet), φωτοτυπικών μηχανημάτων και λέιζερ εκτυπωτών.Η έκθεση σε χαμηλές συγκεντρώσεις όζοντος έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί σημαντικές προσωρινές μειώσεις στην ικανότητα των πνευμόνων να λειτουργήσουν κανονικά, ακόμη και σε υγιείς ενήλικες. Σε υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να ερεθίσει το αναπνευστικό σύστημα, προκαλώντας βήχα, αίσθημα ξηρότητας στο λαιμό, πόνο στο στήθος και φλεγμονή στους πνεύμονες.

Πτητικές οργανικές ενώσεις

Πρόκειται για χημικές ουσίες που προέρχονται από πηγές όπως ο καπνός του τσιγάρου, διάφορα κατασκευαστικά υλικά (π.χ. χρώματα, κόλλες) και ορισμένα καταναλωτικά προϊόντα (π.χ. πλαστικά). Συνήθεις επιπτώσεις είναι ο ερεθισμός σε μάτια, μύτη, λαιμό, πρόκληση πονοκεφάλου, βλάβες στα νεφρά και το ήπαρ, διαταραχές στο αναπνευστικό και νευρικό σύστημα.

Φορμαλδεΰδη

Αποτελεί υποπροϊόν καύσης και χρησιμοποιείται ευρέως μέσω των ρητινών (χημικών ουσιών που την περιέχουν) στην κατασκευή μονωτικών υλικών, επίπλων από κόντρα πλακέ, νοβοπάν ή άλλα συνθετικά ξύλα, συνθετικών μοκετών και υφασμάτων επίπλωσης. Επιπλέον, απελευθερώνεται και από τον καπνό του τσιγάρου.

Συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει η παρουσία φορμαλδεΰδης στον οργανισμό είναι: αίσθημα καψίματος στα μάτια και στο λαιμό, ναυτία, δυσκολία στην αναπνοή, ερεθισμό στη μύτη, βήχα, αίσθημα σωματικής κούρασης και σε ακραίες περιπτώσεις, εμφάνιση καρκίνου.

Αμίαντος

Πρόκειται για ορυκτές ίνες κρυσταλλικής δομής και αναμειγνύεται με διάφορες συγκολλητικές ουσίες, όπως το τσιμέντο και άλλα οικοδομικά υλικά. Χρησιμοποιείται ως μονωτικό υλικό στα πλακάκια, στους φούρνους, στις σόμπες κ.α. Απελευθερώνεται στο χώρο με τη σταδιακή γήρανση των υλικών και τις παρεμβάσεις συντήρησης. Έρευνες έχουν δείξει ότι συνδέεται με την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου.

Καπνός

Σημαντική πηγή εσωτερικής ρύπανσης αποτελούν τα προϊόντα καύσης του καπνού του τσιγάρου, τις πίπας και των πούρων. Ο παραγόμενος καπνός περιέχει ένα μείγμα από αέρια, αιωρούμενα στερεά σωματίδια και οργανικές ουσίες που προέρχονται από την ατελή καύση του καπνού, αλλά και του χαρτιού του τσιγάρου. Περίπου 4.300 χημικές ουσίες έχουν εντοπιστεί στον καπνό του τσιγάρου από τις οποίες μπορούν να προκληθούν πνευμονικές παθήσεις, αλλά, ακόμα, και εμφάνιση καρκίνου για τους παθητικούς καπνιστές.

Βιολογικοί παράγοντες

Βακτήρια, ιοί και μύκητες αποτελούν και αυτά μέρος του προβλήματος της εσωτερικής ρύπανσης των κτιρίων. Αυτοί οι βιολογικοί ρυπαντές της ποιότητας του αέρα προέρχονται, κυρίως, από τα κλιματιστικά συστήματα και από τους ανθρώπους και τα ζώα που κάποιες φορές τα φέρουν.

Για να μην αρρωστήσετε ούτε εσείς ούτε το κτίριο σας…

    Καλή συντήρηση και καθαρισμός των κεντρικών κλιματιστικών συστημάτων.

    Εναλλαγή του εσωτερικού αέρα με τη βοήθεια ιονιστών. Η ανακύκλωση του εσωτερικού αέρα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 30% του συνολικού αέρα.

    Μείωση στη χρήση συνθετικών αντικειμένων για την επίπλωση του χώρου.

    Αποφυγή χρήσης χημικών καθαριστικών.

    Απαγόρευση καπνίσματος, ιδίως, σε χώρους κλειστούς, χωρίς παράθυρα.

    Ποσοτική και ποιοτική εκτίμηση των βλαπτικών παραγόντων του εσωτερικού περιβάλλοντος από ειδικούς αρχιτέκτονες και ιατρούς εργασίας.

    Συχνός έλεγχος αεραγωγών.

    Άμεση απομάκρυνση απορριμμάτων από το χώρο καθώς αποτελούν πηγή ανάπτυξης βακτηρίων και μυκήτων και σωστή αποθήκευση υπολειπόμενων τροφίμων.

Info’s: «Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 30% των νέων ή επισκευαζόμενων κτιρίων παρουσιάζουν προβλήματα εσωτερικής ρύπανσης. Ως πρόβλημα άρχισε να αναφέρεται στο τέλος της δεκαετίας του ’60, αν και οι πρώτες μελέτες εμφανίστηκαν δέκα χρόνια αργότερα.»

Info’s: «Σε ένα τυπικό κτίριο γραφείων ενδέχεται να βρίσκονται περισσότερες από 300 διαφορετικές ρυπογόνες ουσίες. »

Info’s: «Στη χώρα μας 9/10 εργαζόμενους παρουσιάζουν συμπτώματα τουλάχιστον μία φορά από το «σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου», σύμφωνα με έρευνα του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αυτά είναι: πονοκέφαλος (62,5%), ερεθισμοί στα μάτια(58,3%), δυσκολία συγκέντρωσης(33%), ασυνήθιστη σωματική κόπωση(31,4%), υπνηλία(31,4%), ζάλη(28,5%) και δύσπνοια(18,3%).»


Πηγές: ΤΟ ΒΗΜΑ (29/04/2001), www.elinyae.gr, tsipiraskostas.blogspot.com, http://grbes.phys.uoa.gr, http://s-ol-ar.blogspot.com(Σύλλογος Ολιστικής Αρχιτεκτονικής), http://www.diaxeiristis.com, www.epa.gov (U.S. Environmental Protection Agency), www.sickbuildingsolutions.com

Κωνσταντίνος Πέγκος